یهودیت

(به عبری: יהדות،) دین، فلسفه و روش زندگی قوم یهود می باشد.یهودیت، نخستین دین ابراهیمی و نیز به عقیدهٔ بسیاری، نخستین دین سازمان یافتهً یکتاپرست به شمار می‌رود.توراه (به انضمام نوییم و کتوویم، که مجموعا تنخ نامیده میشود) کتاب مقدس یهودیت است. یهودیت شامل مجموعه گسترده ای از دیدگاههای مذهبی، تشریفات، شاخه ها، و متون مذهبی می باشد.

برای خواندن مقاله به ادامه مطلب بروید .

یهودیت (به عبری: יהדות، ( Yahedut دین، فلسفه و روش زندگی قوم یهود می باشد.یهودیت، نخستین دین ابراهیمی و نیز به عقیدهٔ بسیاری، نخستین دین سازمان یافتهً یکتاپرست به شمار می‌رود.توراه (به انضمام نوییم و کتوویم، که مجموعا تنخ نامیده میشود) کتاب مقدس یهودیت است. یهودیت شامل مجموعه گسترده ای از دیدگاههای مذهبی، تشریفات، شاخه ها، و متون مذهبی می باشد. امروز اکثر یهودیان پیرو سه شاخه ارتدوکس، لیبرال، و محافظه کار میباشند، و اقلیتی هم پیرو بازسازی خواه، قراییم، و یهودیت اومانیستی هستند؛ از لحاظ دیدگاههای مذهبی این شاخه ها بسیار متفاوت هستند. در حالی که یهودیان ارتدوکس باور به وحی تورات از طرف خدا، پیروی سخت از قوانین مذهبی، و ظهور مسیحای موعود هستند، یهودیان لیبرال باور به زندگی مدرن، استقلال شخصی، آزاد اندیشی هستند. به باور یهودیان مذهبی، یهودیت پیمان خدا با بنی اسرائیل است. همچنین یهودیت کانون بیشتر متون و سنت‌های ادیان ابراهیمی است و تاریخ، اصول و اخلاق آن بر ادیان مسیحیت، اسلام، و بسیاری از مذاهب دیگر تاثیر به‌سزایی گذاشته‌است. بر طبق قوانین یهودیت، چه نو کیشان و چه افرادی که از مادری یهودی متولد شده‌اند،یهودی خطاب می‌شوند. گرچه یهودیت یک دین است، ولی یهودیان یک گروه قومی-مذهبی بحساب می آیند.دین یهودیت دارای تاریخ پیوستهً سه تا چهار هزار ساله می‌باشد. یِهود (יְהוּדָה)، واژه‌ای عبری است، به معنای ستوده و همچنین صفتی اکتسابیست که به ساکنین یهودیه، قسمتی از سرزمین اسراییل که سبط یهودا بر آن زندگی می‌کردند، داده می‌شود، ولی همچنین برخی معتقدند در گذشته همه بنی اسرائیل را نیز به این نام خوانده‌اند.در ایران از عنوان «جهود» و «کلیمی» یعنی پیرو موسی کلیم الله نیز برای نامیدن یهودیان استفاده می‌شود.به باور یهودیان مذهبی، اصل یهودیت از وعده خدا با ابراهیم، اسحق، و یعقوب شروع می شود، و رسما با نزول قوانین تورات به موسی و ورود بنی اسرائیل به سرزمین موعود کامل می شود. پیروان یهودیت در بسیاری از کشورهای جهان ساکن هستند. جمعیت یهودیان جهان 13,746,100 نفر(17,936,400، شامل افرادی که بر حسب هلاخا یهودی قلم داد نمی شوند)، معادل حدود 0.19٪ جمعیت جهان می‌باشد.حدود 6.1 میلیون نفر ساکن اسرائیل و 5,275,000 (6.8 میلیون کل) نفر ساکن ایالات متحده آمریکا و 1.5 میلیون نفر دراروپا، و مابقی دراقیانوسیه، قاره آمریکا و آفریقا ساکنند. بسیاری از قوانین مدنی و اصول و اخلاق اندیشه‌های سکولار غرب از جنبه‌ها و دیدگاه‌های یهودیت که مبنای مسیحیت بوده‌است منشا می‌گیرند. یهودیان ایران دارای تاریخ 2,700 ساله هستند و برحسب آمار 1391، 8،756 یهودی ساکن ایران هستند.

تاریخچه :

این دین با ادعای پیامبری موسی از طرف یهوه آغاز شده و به نام‌های چون: دین عبری، دین بنی‌اسرائیل، دین کلیمی و دین یهودی آشنا است. رابرت هیوم در کتاب ادیان زنده جهان می‌گوید «این واژه نخستین بار در حدود یکصد سال پیش از میلاد مسیح در ادبیات یونانی- یهودی به کار رفته‌است و واژه دیگری که تمام تاریخ این دین را در بر بگیرد، وجود ندارد.»

 

به اعتقاد یهودیان، موسی از طرف یهوه مامور دو هدف بود، نخست دعوت بنی‌اسرائیل به عبادت خدای یکتا یا یهوه و دوم آزادی قوم بنی‌اسرائیل از اسارت فرعون مصر بود.

 

بعد از موسی، یوشع رهبری بنی‌اسرائیل را برعهده گرفت و بعد از یوشع، پیامبران زیادی با آوردن کتاب مقدس، هدایت قوم بنی‌اسرائیل را عهده‌دار شدند. یهودیان، عهد قدیم را محصول تعالیم انبیا، خود می‌دانند، تعالیمی که از موسی (حدود ۱۲۵۰سال قبلا از میلاد) شروع و به ملاکی (حدود ۱۶۰ قبل از میلاد) ختم می‌شود.

 

از عهد قدیم دو نسخه مهم قدیمی موجود و در دسترس است: یکی به زبان اصلی، یعنی عبری و دیگری به زبان یونانی که به ترجمه سبعینیه (با هفتادتنان) معروف است. قدیمی‌ترین نام عبری کتاب مقدس هاسفریم به معنای الکتب می‌باشد.

اعتقادات و فلسفه :

فلسفه یهودی از تبیین بنی‌اسرائیل از سرچشمه جهان هستی و صفات ذاتی و فاعلی خدا به گونه‌ای فلسفی نشأت می‌گیرد. از این‌رو، کتاب مقدس عبری که تنخ نامیده می‌شود؛ منبع بنیادینی‌است که فلسفه یهودی بر اساس آن استوار می‌گردد. خاخام‌ها در دوره تنائیم، که در فاصله قرن اول قبل از میلاد تا قرن دوم بعد از میلاد است، و خاخام‌های دوره امورائیم که، بین قرون دوم و ششم میلادی‌است، چنین بینشی را نسبت به خدا و ارتباط آن با کیهان به روشی مشابه ادامه دادند. این اندیشه‌ها موضوعاتی چون وحدت، علم مطلق، قدرت مطلق، خیرخواهی خدا، اسرائیل و رسالتی که در قبال امت‌ها دارد، مفهوم ماشیح و نجات، هدف و قلمرو شریعت و هلاخا را دربر می‌گیرد. علاوه بر تلمود، در میشنا و میدراش نیز توجه دانشمندان به بحث‌های الهیاتی و فلسفی در چهارچوب تفکر یهودی معطوف شد. علاوه بر این، کابالا و متون عرفانی یهودیت نیز مشتمل بر پژوهش‌های نظری پیچیده‌ای درباره سیر آفرینش و ذات خداوندی‌است.

اصول دین :

یهودیان معتقدند موسی ده فرمان و تورات را از کوه سینا با خود پایین آورد. و به جز پنج کتاب (سفر) موجود، تورا محتوای دیگری هم دارد که آن را میشنا یا تورای شفاهی هم می‌نامند که در آن توضیح می‌دهد، چگونه می‌توان قوانین پنج سفر را انجام داد. تفسیری که بر میشنا نوشته شده‌است گمارا نام دارد و این دو کتاب را با هم تلمود می‌نامند.

 

یهودیان سنتی معتقدند خداوند تورای مکتوب و شفاهی را به موسی داد و او آن‌ها را با رعایت امانت به یهودیان رسانید و آن چه که امروز در دست ماست هم دقیقا همان نسخه اولیه است و همه دستورات آن باید اجرا شود.

 

یهودیان لیبرال می‌گویند تورات الهام خداوند است اما انسان‌ها آن را نوشته‌اند و دستورات اخلاقی آن همیشه لازم الاجرا هستند، بر خلاف بسیاری دستورات آیینی که امروزه لازم نیست انجام شوند.

 

در یهودیت به بحث گذاشتن فرمان‌ها و تحقیق درباره چگونگی اجرای آنها حرکتی مثبت تلقی می‌شود. تلمود پر است از قصه‌های کسانی که در این موارد با هم بحث می‌کردند. لطیفه‌ای در این باره هست که می‌گوید «دو یهودی، سه نظر». برخی از این نظرات را همه یهودیان پذیرفته‌اند اما برخی دیگر هنوز مورد بحث هستند.

 

امروزه یهودیت رهبر واحدی ندارد که تصمیم بگیرد فرمان‌ها راچگونه باید اجرا کرد یا به چه چیز باید اعتقاد داشت. یهودیان اعتقادات و نظرات مختلفی دارند.

 

ده فرمان را همه یهودیان در پای کوه سینا شنیدند. این خاصیت ده فرمان است اما یهودیان در مورد این که که تمام ششصد و سیزده دستور تورا به یک اندازه اهمیت دارد اتفاق نظر ندارند.

 

یهودیت داگما(اصول عقاید) رسمی ندارد، هیچ مجموعه عقایدی نیست که یک یهودی باید باور داشته باشد، و در واقغ اعمال مهمتر از عقاید هستند. در طول تاریخ علمای یهود سعی به ایجاد اصول دین کردند، معروفتربن آنهاموسی بن میمون یک معلم معروف یهودی در قرن دوازدهم میلادی بود که فهرست اعتقادات سیزده گانهٔ یهودیان را چنین تنظیم کرد:

 

    خدا همه چیز را خلق نمود و هم چنان همه چیز را اداره می‌کند.

    تنها یک خدا وجود دارد که در همه چیز کامل است.

    خدا بدن ندارد و شبیه هیچ چیزی در این دنیا نیست.

    خدا همیشه بوده و همیشه خواهد بود.

    انسان‌ها باید تنها برای خدا عبادت کنند.

    کلام تمام انبیای بنی اسراییل درست است.

    پیش گویی‌های موسی درست است و او بالاترین پیامبری است که بوده و خواهد بود.

    خدا تورات را به موسی داد.

    تورات تغییر نخواهد کرد و تورات دیگری هم نخواهد آمد.

    خدا افکار و اعمال همه را می‌داند.

    خدا کسانی را که از دستوراتش پیروی می‌کنند پاداش و مخالفینش را عذاب خواهد داد.

    ماشیح خواهد آمد.

    خدا مردگان را به زندگی بر خواهد گرداند.

ده فرمان :

ده فرمان این‌ها هستند:

1. به خدا اعتقاد داشته باشید
2. جز او کسی یا چیزی را نپرستید تصویری یا مجسمه‌ای را به عنوان خدا نسازید به آن ارادت نورزید و آن را تعظیم نکنید
3. نام خدا را بیهوده نبرید
4. شبات نگه دارد یعنی در روز هفتم استراحت کنید
5. به والدین خود احترام بگذارید
6. قتل نکنید
7. زنا نکنید
8. دزدی نکنید
9. شهادت دروغ ندهید
10. به مال دیگری حسد نورزید

اخرت و زندگی بعد از مرگ :

در نخستین نوشته‌های تنخ یهودی، سخنی از زندگی پس از مرگ، کیفر و پاداش، بهشت و جهنم نمی‌رود. اعتقاد بر این بود که مردگان به سرزمین مردگان که شئول نامیده می‌شد، می‌روند. مرگ زودرس، کیفر خدایی دانسته می‌شد که بدکاران و کافران به آن دچار می‌شوند[۷] و زندگی طولانی بالاترین خوش‌بختی دانسته می‌شد.؛ زندگی پس از مرگ نامشخص تلقی می‌گردید.ظاهراً به این دلیل که مردم همسایه اسرائیل، به زندگی پس از مرگ به شیوه زندگی در قبر باور داشتند؛ اسرائیلیان از آن‌ها دوری می‌جستند. بنی‌اسرائیل، از دفن کردن اشیاء در گورها پرهیز می‌کردند؛ زیرا انسان را از خاک می‌دانستند که به خاک بازمی‌گردد.

 

در دوره‌های بعدی، باور به آخرت در بین یهودیان به وجود آمد. در کتاب حکمت آمده‌است: 

آری، خداوند به راستی انسان را نابودناشدنی آفریده‌است؛ چنان‌چه خود نابودناشدنی‌است. 

در تلمود آمده‌است:اگر کسی برانگیخته شدن مردگان را نفی کند، در روز رستاخیز بهره‌ای نخواهد برد. 

ماشیح یا مسیح کسی است که به اعتقاد یهودیان ظهور خواهد کرد و نجات دهنده آنها خواهد بود.

 

   : کتاب های مذهبی

 

    ۱.تنخ شامل ۳۹ کتاب است که در دوره‌ای بیش از هزار سال به رشته تحریر در آمده‌اند. یهودیان و حتی مسیحیان برای کتاب مقدس، تقدس والائی قائلند و آن را الهام خداوند بر نویسندگان کتاب مقدس می‌دانند و بر این باورند که کتاب مقدس دو مؤلف دارد یکی خدا و دیگری بشر و بین ایندو عنصر خدایی و بشری جدایی وجود ندارد. تنخ خود به ۳ بخش تقسیم می‌شود:

    طومار تورا مقدس که به منظور تشریفات مذهبی در یک کنیسه گشوده شده‌است.

 

 تورا

 نوییم

 کتوویم

 

    ۲.تلمود تفاسیر تورا

    سری تلمود بابلی

 

        ۱. تلمود بابلی

        ۲. تلمود اورشلیم

        میشنا

        گمارا

        توسفتا

 

    ۳.میدراش

    ۴. آثارهالاخایی

 

            ۱.تور

            ۲.میشنه تورا

            ۳.شولحان عاروخ

            ۴. رسالات سوال و جواب

 

    ۵.توسفتا

    ۶.پیوت کتاب شعرهای مذهبی

    ۷.زوهار

    ۸.سیدور کتاب نماز و ادعیه

ملاک یهودی بودن : 

یهودیت ارتودکس معتقد است، شخصی که از مادر یهودی به دنیا آمده، ولو به دین دیگر بگراید، باز هم یهودی است.به صورت تاریخی، یهودی که مدعی الحاد است، ممکن است عنوان حِرِم(به عبری: חרם) به خود بگیرد، اما اعلام الحاد او موجب از دست دادن عنوان یهودیت از وی نمی‌شود.برای نمونه مورد باروخ اسپینوزا را ببینید.

 

بر اساس باورهای یهودیان همچنین آنوسیان (یعنی کسانی که به‌رغم میل خود به دین دیگری گرویده‌اند) و فرزندان دختری آنان، یهودی حساب می‌شوند.[مدرک]

 

در یهودیت، عنوان خاصی برای کسانی که یهودی هستند، ولی شریعت یهود را رعایت نمی‌کنند وجود دارد که آنها را مِشومدیم (به عبری: משומדים) می‌نامند، در بین علمای یهود در مورد نحوه رفتار با آنان، بر اساس قانون شریعت، بحث زیادی وجود دارد، اما در مورد یهودیت آنان اختلاف نظری وجود ندارد.

 

کسی که ایمان خود به یهودیت را از دست می‌دهد، همواره می‌تواند به این آیین بازگردد. و در این حالت هیچ احتیاج به مراسمی رسمی یا خاص نیست.

 

همچنین تعاریف دیگری بر اساس تست دی‌ان‌ای و تشخیص کروموزوم وای هارون(Y-chromosomal Aaron،( وجود دارد.

تقسیمات سنتی و نژادی :

ملت یهود خود به چند دسته تقسیم می‌شود که از نظر ظاهری، رنگ، فرهنگ، موقعیت مکانی،آداب و رسوم متفاوت هستند.

 

    اشکنازی: یهودیانیان که ریشه از اروپا و روسیه دارند.

    میزراهی: یهودیان که ریشه از خاورمیانه هستند.

    سفارادی: یهودیان ساکن حوضه دریای مدیترانه در اروپا و مراکش هستند.

    بتا اسراییل: یا یهودیان اتیوپی که سیاه پوستند.

    بنه روما: یهودیانی که از ایتالیا سرچشمه می‌گیرند.

زبان ها :

 

 

        عبری:

        ییدیش

        یهودی-عربی

        یهودی آرامی

        گویش بخارائی

        یهودی-تاتی

        لادینو

        یهودی-پارسی

 : نمازها

یهودیان معمولاً در هر روز سه نماز (یهودیت) می‌خوانند و در روز شبات و سایر روزهای مقدس فرقه‌های ارتدکس و محافظه کار یک نماز اضافی هم به نام موساف خوانده می‌شود. نماز پنجمی هم به نام نئیلا وجود دارد که اکنون تنها در یوم کیپور دهمین روز از ماه تیشری که اوایل پاییز است خوانده می‌شود. می‌توان نماز را فرادی یا به جماعت یا به همراه منیان خواند. مثل نماز اسلامی در یهودیت هم نماز جماعت ارجح است و بخش‌هایی هم دارد که جز در جماعت اجرا نمی‌شود. اکثر مراسم آیینی در یهودیت با ملودی سنتی به نام نیگون به حالت آوازی قرائت می‌شود. در هر کنیسه، سکویی کم ارتفاع وجود دارد که حزان بر فراز آن این مناجات را رهبری می‌کند.

پی دی اف این مطلب :